اجرای ساختمان، یک امر تخصصی است ومطابق با قوانین موجود، صرفا باید توسط شخص دارای صلاحیت انجام شود.علی رغم تصویب قانون نظام مهندسی ساختمان درسال 1374 و تدوین مبحث دوم مقررات ملی ساختمان در سال 1384 و تعریف صاحبان دارای صلاحیت برای ارائه خدمات مهندسی در بخش های طراحی، نظارت و اجرا و همچنین ابلاغ دستورالعمل نحوه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان در بهمن ماه سال 87 و اصلاحات آن در سال 1389 ، هنوز الزام قانونی اجرای ساختمان توسط مجریان ذیصلاح در کل کشور به صورت کامل عملیاتی نشده است.

در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان به صراحت ذکر شده است که کلیه عملیات اجرایی ساختمانهای مشمول قانون نظام مهندسی می بایست توسط مجری ذیصلاح انجام شود. در ماده 3 دستورالعمل نحوه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان به شماره 02 /100/ 56096 مورخ ۲/۱۱/۱۳۸۷ بیان شده است که :

از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل كليه ساختمانها الزاماً مي‌بايست توسط سازندگان حقيقي و حقوقي داراي صلاحيت اجرا شوند.

تبصره 1 : هيأت هاي چهار نفره استان مي‌توانند بنابر مقتضيات استان خود و به پيشنهاد هيأت مديره سازمانهاي نظام مهندسي استان نسبت به اجراي مرحله‌اي اين دستورالعمل متناسب با مساحت و تعداد طبقات اتخاذ تصميم نمايند. در هر صورت اجراي مرحله‌اي اين دستورالعمل مي‌بايست ظرف مدت دو سال صورت پذيرد.

این مسأله که در سال 1402 هنوز در برخی از استان ها الزامی برای استفاده از خدمات مجری دارای صلاحیت برای تمامی ساختمان ها وجود ندارد و یا محدودیت مساحت و تعداد طبقات مطرح است، با قانون و بخشنام های موجود مغایرت دارد.

پذیرش این اصل که اجرای ساختمان توسط مجریان ذیصلاح، باعث ارتقای کیفیت ساخت و ساز و افزایش عمر مفید بناهای ساخته شده می شود؛ باعث صرفه‌جویی در منابع ملی در راستای اقتصاد مقاومتی می‌گردد و همچنین کاهش مخاطرات در کارگاه‌های ساختمانی را در پی خواهد داشت و اطمینان خاطری را برای ناظرین که وظیفه ای برای حضور تمام وقت ندارند ، طراحانی که در نقشه های خود نکات اجرایی را بصورت کامل قرار نداده اند و برای مالکان و صاحبان کار، ضرورت دارد.

آگاهی کارفرما از اینکه با سپردن اجرای کار خود به یک مجری حرفه ای ، کاربلد و متخصص، ایجاد هزینه اضافه نیست بلکه با مدیریت زمان در اجرا، مدیریت مصالح، مدیریت نیروهای انسانی، اجرای صحیح و افزایش کیفیت ساخت، تمام حق الزحمه مجری ذیصلاح پوشش داده شده و بیش از آن برای مالک ارزش افزوده ایجاد خواهد کرد.

ارائه خدمات غیرواقعی همانند آنچه در بخشهای طراحی و نظارت وجود دارند در حوزه سازندگان مسکن و ساختمان نیز غیرقابل انکار است که می بایست با تمهیدات نظارتی سازمان نظام مهندسی ساختمان و وزارت راه و شهرسازی و اقدامات بازدارنده و همچنین با افزایش آگاهی عمومی کارفرمایان در اهمیت دریافت خدمات واقعی مهندسان مجری به حداقل رسانده شود.

از سوی دیگر با توجه به این‌که الزام به رعایت مقررات ملی ساختمان یکی از اهداف اصلی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان می‎باشد و در موارد متعدد و در نص صریح این قانون بر استفاده از خدمات سازندگان دارای صلاحیت تأکید شده است، نقش آفرینی انجمن های صنفی سازندگان مسکن و ساختمان در اعتلای جایگاه مجریان ذیصلاح و پیگیری الزامات قانونی و همچنین کمک به سازمانهای نظام مهندسی ساختمان برای حرکت به سمت ارائه خدمات واقعی مهندسی بویژه در حوزه اجرا، اهمیت بسزایی دارد.

علی محرری

دبیر کمیته مجریان ذیصلاح

سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گلستان